Αν μια μαγνητική βελόνα ή ένας ραβδόμορφος μαγνήτης τοποθετηθούν έτσι ώστε να περιστρέφονται ελεύθερα γύρω από κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από το κέντρο βάρους τους, τότε θα παρατηρηθεί ότι αμφότερα θα στραφούν και θα ισορροπήσουν προς ορισμένη πάντα κατεύθυνση που θα συμπίπτει με εκείνη του Βορρά - Νότου. Το άκρο του μαγνήτη που είναι στραμμένο στο βορρά λέγεται βόρειος πόλος και το άλλο νότιος πόλος.
Οι γήινοι μαγνητικοί πόλοι είναι τα σημεία της Γης όπου συναντώνται οι γήινοι μεσημβρινοί που είναι ο Βόρειος Πόλος και ο Νότιος Πόλος. Οι γήινοι μαγνητικοί πόλοι δεν συμπίπτουν με τους γεωγραφικούς πόλους της Γης με συνέπεια η μαγνητική βελόνη να μη δείχνει τον αληθή βορρά.
Η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα είναι προβληματισμένη το τελευταίο διάστημα για την περίεργη μετατόπιση του βόρειου πόλου, από τον Καναδά προς την πλευρά της Σιβηρίας και προσπαθεί να εξηγήσει γιατί κινούνται οι μαγνητικοί πόλοι της Γης.
Σύμφωνα με το επιστημονικό περιοδικό Nature, η Γη είναι ένας ζωντανός πλανήτης, με «ποτάμια» λιωμένου σιδήρου να ρέουν στο εσωτερικό του. Αυτή ακριβώς η κινητικότητα είναι που γεννά το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη μας.
Όπως σημειώνεται στο δημοσίευμα, το τελευταίο διάστημα «συμβαίνει κάτι περίεργο στα βάθη της Γης και οδηγεί στη μετατόπιση του βόρειου πόλου από τον Καναδά προς τη Σιβηρία».
Μάλιστα, οι ειδικοί αναφέρουν ότι ο μαγνητικός πόλος κινείται τόσο γρήγορα που ανάγκασε τους επιστήμονες του γεωμαγνητισμού να συγκαλέσουν εκτάκτως μια συνεδρίαση, για τον επαναπροσδιορισμό του Παγκόσμιου Μαγνητικού Μοντέλου (World Magnetic Model) -στο οποίο, μεταξύ άλλων, βασίζονται όλες οι συσκευές πλοήγησης.
Το συγκεκριμένο Μαγνητικό Μοντέλο είναι ζωτικής σημασίας για πλήθος συστημάτων, ξεκινώντας από τα smart-phones, και φθάνοντας ως τις μετακινήσεις των πλοίων.
Το Μοντέλο που υπάρχει σήμερα επρόκειτο να παραμείνει σε ισχύ έως το 2020, όμως η Γη φαίνεται πως είχε άλλα… σχέδια.
«Συνειδητοποίησαν ότι ήταν τόσο ανακριβές που έτεινε στο να υπερβεί τα όρια ασφαλείας για πιθανά λάθη στην πλοήγηση» σημειώνει το Nature.
Οι επιστήμονες παρατηρούν στενά τις κινήσεις του βόρειου μαγνητικού πόλου εδώ και δεκαετίες. Αρχικά, είχε εκτιμηθεί ότι κινείται προς τον Αρκτικό ωκεανό με ρυθμό τα 16 χιλιόμετρα τον χρόνο. Από τα μέσα της δεκαετίας του ‘90, ωστόσο, πάτησε «γκάζι» και σήμερα η μετατόπισή του υπολογίζεται στα 56 χιλιόμετρα τον χρόνο.
Μέχρι στιγμής, πάντως και παρά τις εδραιωμένες θεωρίες για τη μετακίνηση υλικών στο εσωτερικό της Γης, δεν έχει εξακριβωθεί η αιτία της αυξανόμενης ταχύτητας στην κίνηση των μαγνητικών πόλων.
Χρησιμοποιώντας μια μέθοδο ραδιοχρονολόγησης, επιστήμονες από το Κέντρο Γεωχρονολογίας του πανεπιστημίου του Μπέρκλεϊ υπολόγισαν την ηλικία των στρωμάτων στάχτης που βρίσκονται ακριβώς πάνω και κάτω από τα ιζήματα τα οποία αποτυπώνουν την πιο πρόσφατη αναστροφή του μαγνητικού πεδίου.
Οι υπολογισμοί αυτοί, οι οποίοι επαληθεύτηκαν από ανεξάρτητες μετρήσεις ειδικών στο Εργαστήριο Περιβαλλοντικών και Κλιματικών Επιστημών στο Ζιφ-σιρ-Υβέτ στη Γαλλία, έδειξαν πως οι μαγνητικοί πόλοι του πλανήτη μας αναστράφηκαν πριν από 785.000 χρόνια – συγκεκριμενοποιώντας έτσι ακόμη περισσότερο τις εκτιμήσεις που υπήρχαν μέχρι σήμερα και οι οποίες τοποθετούσαν την αναστροφή κάπου ανάμεσα στα 795.000 και 770.000 από σήμερα.
Ακόμη πιο σημαντικό είναι όμως ότι η διάρκεια του φαινομένου ήταν εξαιρετικά μικρή, καθώς χρειάστηκε λιγότερο από 100 χρόνια για να συμβεί. «Η ταχύτητα είναι πραγματικά εντυπωσιακή», αναφέρει στο σάιτ του πανεπιστημίου του Μπέρκλεϊ η Κόρντεϊ Σπέιν, φοιτήτρια στο Κέντρο Γεωχρονολογίας που συνυπογράφει το άρθρο στο Geophysical Journal International. «Πρόκειται για μία από τις καλύτερες μέχρι σήμερα καταγραφές σχετικά με το τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια μιας αναστροφής και πόσο γρήγορα θα μπορούσε να ολοκληρωθεί», προσθέτει.
πηγές: