Όπως μας πληροφορεί ο Παυσανίας (Παυσ. Λ κεφ., 195, 5), στην αρχαία πόλη των Αθηνών δύο ήταν τα ποτάμια που είχαν το όνομα Ηριδανός. Το ένα πήγαζε από τον Υμηττό, γνωστό σήμερα και ως ρέμα της Καισαριανής, που ξεκινούσε από την πηγή Καλοπούλα και τη Μονή Καισαριανής και κατέληγε διαμέσου της Καισαριανής στον Ιλισσό ποταμό, στην περιοχή ανάμεσα στα σημερινά ξενοδοχεία Κάραβελ και Χίλτον.
H πηγή του Κριού, πιθανά να πρόκειται για την αρχαία πηγή Καλλία, το νερό εξακολουθεί να τρέχει έως και σήμερα μέσα από ένα ρωμαϊκό κεφάλι κριού.
H πηγή της Καλοπούλας (η «Κύλλου Πήρα» των αρχαίων), που πίστευαν ότι το νερό της είχε ευεργετικές ιδιότητες, ιδιαίτερα για τις άτεκνες γυναίκες, οι οποίες τεκνοποιούσαν όταν το έπιναν ή λούζονταν με αυτό.
Πηγή Καλοπούλας/Κριού
Έκανε δηλαδή τις γυναίκες «ευτόκους τας εξ αυτού πινούσας, τας δε αγόνους γονίμους». Η ονομασία Καλοπούλα (περιοχή κοντά στη Μονή της Καισαριανής) φαίνεται να είναι παραφθορά του αρχαίου «Κύλλου Πήρα» (πήρα σακούλι).
Άλλες πηγές, που σημειώνονται στους παλιούς χάρτες είναι είτε κατά μήκος του Ιλισού, είτε στην ευρύτερη περιοχή του Υμηττού, ορισμένες από τις οποίες υπάρχουν και σήμερα.
Ακολουθώντας την λεωφόρο Εθνικής αντιστάσεως στην Καισαριανή, εντοπίσαμε την διαδρομή που ακολουθεί το ρέμα Καισαριανής από το σημείο της σήραγγας.(Αρχαίος Ηριδανός)
Η σήραγγα εκτείνεται για τουλάχιστον 250 μέτρα περνώντας κυριολεκτικά κάτω από την λεωφόρο Αλίμου-Κατεχάκη και αποτελεί ένα μικρό μόνο υπόγειο σκέλος του αρχαίου Ηριδανού που πηγάζει από την Καλοπούλα.
Στην σήραγγα επικρατεί απόλυτο σκότος, ενώ το χειμώνα τροφοδοτείται από τα νερά του Υμηττού και την καθιστά αρκετά επικίνδυνη.
Η σήραγγα εκεί που καταλήγει ευθυγραμμίζεται με το μονοπάτι για Καλοπούλα, ακολουθώντας σχεδόν παράλληλη διαδρομή . Εμείς διασχίσαμε την απόσταση ως την Καλοπούλα εξ'ολοκλήρου μέσα από την αρχαία αυτή ρεματιά έτσι ώστε να την εξερευνήσουμε και να την καταγράψουμε.
Μια υδρογεωλογική μελέτη σε σχέση με τις αρχαίες πηγές ταυτίζει τον αρχαίο Ηριδανό με το ρέμα της Καισαριανής. Ο Ηριδανός, σύμφωνα με αυτή τη μελέτη του δρος Ε. Χιώτη, μηχανικού μεταλλείων-μεταλλουργού και τ. διευθυντή του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών, πηγάζει από τον Υμηττό και χύνεται στον Ιλισό.
«Από την κατανομή αυτή των πηγών, σε συνδυασμό με το γεωλογικό χάρτη του ΙΓΜΕ, συμπεραίνουμε ότι με εξαίρεση την πηγή βόρεια του Λυκαβηττού μόνον ο Υμηττός μπορεί να τροφοδοτήσει πηγές, οι οποίες αναπτύσσονται κατά μήκος του Ιλισού ή νοτιότερα. Επομένως, οι γειτονικότερες πηγές καθαρού ύδατος προς τις πύλες Διοχάρους θα πρέπει να αναζητηθούν κατά μήκος του Ιλισού», όπως λέει ο ερευνητής.
Η διαδρομή μέσα σ'αυτό το αρχαίο ποτάμι είναι απίστευτου κάλλους αρκεί να μην είναι περίοδος βροχών που τότε είναι αδύνατον να διασχιστεί. Μειονέκτημα τα κουνούπια και η υγρασία.
Σε κάποια σημεία του, έχουν δημιουργηθεί πανέμορφα γεφυράκια, έτσι ώστε το σημερινό ρέμα Καισαριανής να είναι εύκολα προσπελάσιμο.
Σύμφωνα με την μυθολογία, ο Φαέθωνας ήταν υιός του θεού Ήλιου και της Κλυμένης, όταν ο Δίας αναγκάστηκε να τον κεραυνοβολήσει το άψυχο σώμα του έπεσε στον Ηριδανό.
Οι κόρες του Ήλιου θρήνησαν στις όχθες του ποταμού τον θάνατο του αδελφού τους ώσπου μεταμορφώθηκαν σε λεύκες. Τα δάκρυά τους καθώς έσταζαν από τα δέντρα γίνονταν κεχριμπάρι. Οι θεοί τις λυπήθηκαν και μαζί με τον Φαέθωνα τις ανέβασαν στον ουρανό, όπου έγιναν αστερισμοί.
Κάποια από τα ευρήματα μας:
Τέλος, εντύπωση μας προξένησαν οι τεραστίων διαστάσεων πατημασιές (φαινομενικά μεγάλου σκύλου), δείτε με σύγκριση με ένα 20λεπτο.
Παρατηρήστε πόσο απέχει η μια πατημασιά από την άλλη, το ζώο που τις δημιούργησε είχε απίστευτα μεγάλο διασκελισμό για σκύλος.
Ο Υμηττός είναι ένα βουνό που όσες φορές και να περπατήσεις τα αρχαία του μονοπάτια(αλλά και ρεματιές!) δεν θα καταφέρεις να τα χορτάσεις ποτέ και πάντα θα υπάρχει κάτι εκεί που δεν πρόσεξες την προηγούμενη φορά...
πηγές: